Hầu hết chúng ta đã nghe nói về các từ “dữ liệu” và “thông tin” trong lĩnh vực tin học. Nhưng liệu bạn có biết thực sự về chúng? Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá ý nghĩa của dữ liệu và thông tin, cùng với cách chúng được biểu diễn và xử lí trong máy tính. Hãy cùng Trường Trung Cấp Việt Hàn (VKI) tìm hiểu và khám phá thêm về chủ đề này!
Khái niệm thông tin và dữ liệu
Thông tin là khái niệm trừu tượng mô tả việc truyền đạt, trao đổi hoặc giải thích về một đối tượng nào đó. Thông tin có thể được biểu lộ qua chữ số, chữ viết, âm thanh, hoặc dòng điện. Ví dụ, thông tin về tiến trình học tập của học viên có thể được ghi lại trong sổ liên lạc để thông báo cho phụ huynh về tình hình học tập của con em mình. Nói chung, thông tin là sự hiểu biết của con người về một thực thể cụ thể và có thể tích lũy, lưu trữ và xử lý.
Dữ liệu, theo cách hiểu khác, là thông tin đã được nhập vào máy tính. Sau khi được tổng hợp và xử lý, dữ liệu sẽ trở thành thông tin. Ví dụ, điểm số của một học viên là dữ liệu, hoặc nhiệt độ trong một ngày cũng là dữ liệu. Hình ảnh của con người hoặc cảnh quan cũng là dữ liệu.
Đơn vị đo thông tin
Trong máy tính, đơn vị cơ bản để đo thông tin là bit (Binary digit). Bit là đơn vị nhỏ nhất có thể ghi hoặc đại diện bằng 0 hoặc 1. Đơn vị chức năng thường được sử dụng để đo thông tin là byte, và 1 byte bằng 8 bit. Một số đơn vị đo thông tin khác như:
- 1 kilobyte (kB) = 1024 byte = 2^10 byte
- 1 megabyte (MB) = 1024 kB = 2^20 byte
- 1 gigabyte (GB) = 1024 MB = 2^30 byte
- 1 terabyte (TB) = 1024 GB = 2^40 byte
- 1 petabyte (PB) = 1024 TB = 2^50 byte
Các dạng thông tin
Thông tin có thể được phân loại thành hai loại chính: số và phi số. Số bao gồm các loại số nguyên, số thực, trong khi phi số bao gồm văn bản, âm thanh, hình ảnh, vv.
Mã hoá thông tin trong máy tính
Để xử lí thông tin trong máy tính, nó cần được chuyển đổi thành dãy bit. Quá trình chuyển đổi này được gọi là mã hoá thông tin. Ví dụ, để mã hoá thông tin dạng văn bản, ta sử dụng bộ mã ASCII, trong đó mỗi kí tự được đại diện bằng 8 bit. Bộ mã ASCII có thể mã hoá được 256 kí tự khác nhau.
Ngoài ra, còn có bộ mã Unicode sử dụng 16 bit để mã hoá, cho phép mã hoá tới 65536 kí tự khác nhau. Unicode thường được sử dụng để biểu diễn văn bản trên quốc tế.
Biểu diễn thông tin trong máy tính
Thông tin loại số có thể được biểu diễn bằng các hệ đếm, bao gồm:
- Hệ thập phân (hệ cơ số 10)
- Hệ nhị phân (hệ cơ số 2)
- Hệ cơ số mười sáu (hệ Hexa)
Thông tin loại phi số, như văn bản, âm thanh và hình ảnh, được biểu diễn dưới dạng các dãy bit.
Kết luận
Tin học giúp chúng ta xử lí và truyền đạt thông tin một cách hiệu quả. Dữ liệu và thông tin là hai khái niệm quan trọng trong lĩnh vực này. Chúng được biểu diễn và xử lí trong máy tính thông qua mã hoá và các đơn vị đo thông tin. Hy vọng bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về thông tin và dữ liệu trong tin học!
