Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng: Học gì? Ra trường làm gì?

Sinh viên tốt nghiệp Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng cần được trang bị kiến thức và kỹ năng gì để đón nhận những cơ hội nghề nghiệp phong phú trong bối cảnh các nước đang tập trung nguồn lực để giải quyết vấn nạn ô nhiễm đất, nước, không khí, trong đó có Việt Nam?

1. Cơ hội cho nhân sự chất lượng cao Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng

Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm đất, nước, không khí ngày càng trầm trọng. Theo Bộ Tài Nguyên và Môi trường, mỗi năm cả nước sử dụng 100.000 tấn hóa chất bảo vệ thực vật; phát sinh hơn 23 triệu tấn rác thải sinh hoạt, hơn 7 triệu tấn chất thải rắn công nghiệp, hơn 630.000 tấn chất thải nguy hại trong khi việc xử lý chất thải, nước thải còn rất hạn chế.

Trong khi đó, báo cáo năm 2019 của UNICEF cho biết tình trạng ô nhiễm nguồn nước ở Việt Nam đang đứng TOP 5 các quốc gia có lượng rác thải đổ ra sông, ra biển nhiều nhất thế giới hiện nay, chỉ sau Trung Quốc, Philippines, Indonesia, Thái Lan.

Không chỉ vậy, chỉ số ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn như Hà Nội và Tp. Hồ Chí Minh liên tục tăng cao, có những thời điểm được cảnh báo ở ngưỡng nguy hại cao nhất (số liệu từ tổ chức đo chất lượng không khí thế giới (Air Visual).

Để phát triển bền vững, tăng trưởng kinh tế song hành với bảo vệ môi trường, Việt Nam rất cần có đội ngũ các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia và kỹ sư chất lượng cao, có khả năng phân tích, đánh giá, dự báo ô nhiễm sớm cũng như ứng dụng khoa học và công nghệ để giải quyết các vấn đề thực tế.

Ngoài ra, Việt Nam là một trong những nước đã, đang và sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu. Việc đối phó với biến đổi khí hậu rất cấp thiết và đòi hỏi sự tham gia của nguồn nhân lực không chỉ có chuyên môn vững vàng về môi trường mà còn có khả năng hợp tác hiệu quả trong môi trường quốc tế.

Hiện nay, không chỉ các tổ chức nghiên cứu, cơ quan nhà nước, các công ty cấp thoát nước, doanh nghiệp tư vấn hay các tổ chức phi chính phủ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn, ngoại ngữ mà cả các nhà máy sản xuất, các khu công nghiệp đều thiếu đội ngũ nhân viên, kỹ sư để vận hành các quy trình, công nghệ hiện đại xử lý chất thải trước khi ra môi trường. Chính vì lẽ đó, triển vọng nghề nghiệp cho nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực này vẫn rất rộng mở.

2. Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng là gì?

Môi trường là một trong những ngành học truyền thống và lâu đời của nhiều trường đại học tại Việt Nam với hai hướng chính: khoa học môi trường và kỹ thuật môi trường. Tuy nhiên, vẫn chưa có nhiều trường đại học đào tạo chuyên ngành này bằng tiếng Anh và theo chuẩn quốc tế, phù hợp với xu hướng và công nghệ của thế giới. Một trong số đó phải kể đến trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội với chương trình ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng.

Theo học ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng, sinh viên sẽ được đào tạo theo chương trình tiên tiến với các giảng viên, nhà khoa học giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực môi trường. Chương trình học được hỗ trợ xây dựng và tư vấn bởi các trường đại học và viện nghiên cứu uy tín của của Việt Nam và Pháp trong lĩnh vực môi trường.

Với thời gian đào tạo 3 năm, theo tiến trình châu Âu, sinh viên sẽ được trang bị những kiến thức nền tảng cần thiết để tiếp cận và nghiên cứu những vấn đề môi trường cấp bách hiện nay như biến đổi khí hậu, ô nhiễm công nghiệp và nông nghiệp cho đất, nước, không khí cũng như các công cụ quản lý, đánh giá tác động, các kỹ thuật và công nghệ ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm thông qua các biện pháp sinh – lý – hóa học.

Sinh viên không chỉ được học lý thuyết gắn liền với thực tế ngay trong phòng thí nghiệm mà còn tham gia chương trình thực địa tại các địa điểm như Nhà máy Thủy điện Hòa Bình, Nhà máy thủy điện Nam Theun 2 (Lào), Nhà máy xử lý nước KCN Bắc Thăng Long, …

Đặc biệt, tại USTH, sinh viên Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng còn có cơ hội tham gia dự án nghiên cứu cùng các giảng viên giàu kinh nghiệm. Đây là hình thức học tập nhằm giúp sinh viên có cơ hội “cọ xát” với thực tế, rèn luyện kiến thức chuyên môn, kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm để chuẩn bị cho hành trang sau khi tốt nghiệp.

Trong kỳ thực tập tốt nghiệp, sinh viên ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng có cơ hội thực tập tại các Trường Đại học hoặc Viện nghiên cứu hàng đầu về lĩnh vực môi trường ở nước ngoài (như: Pháp, Đức, Nhật, Nauy, Thái Lan, Philippin, …) hoặc trong nước (như: Viện Hải dương học Nha Trang, Viện Tài Nguyên Môi trường Biển, Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG, Đại học Bách Khoa, Học viện Nông nghiệp, …). Thông qua các hoạt động này, sinh viên sẽ hiểu sâu hơn các kiến thức được truyền đạt từ bài giảng cũng như có cái nhìn thực tế và khái quát về ứng dụng kiến thức học được trong bối cảnh thực tế.

Hơn nữa, trong quá trình học, sinh viên sẽ được rèn luyện kỹ năng mềm như giao tiếp, thuyết trình, viết báo cáo cũng như tác phong làm việc chuyên nghiệp, khả năng thích nghi linh hoạt để sẵn sàng gia nhập môi trường học tập và làm việc quốc tế.

3. Sinh viên Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng ra trường làm gì?

Tốt nghiệp Ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng tại USTH, sinh viên được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và ngoại ngữ để đảm nhiệm các vị trí sau:

Lĩnh vực công:

• Kỹ thuật viên tại các viện, tổ chức nghiên cứu
• Kỹ thuật viên tại các phòng thí nghiệm phân tích và kiểm soát
• Chuyên viên tại các cơ quan nhà nước phụ trách về quản lý và bảo vệ môi trường
• Chuyên viên chuyên trách về vấn đề môi trường tại các tổ chức trực thuộc nhà nước

Lĩnh vực phi chính phủ và tư nhân:

• Kỹ thuật viên, chuyên viên tại các công ty trong và ngoài nước hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ đặc biệt là các công ty chuyên trách tư vấn, thiết kế, thi công, giám sát và quản lý môi trường
• Chuyên viên bộ phận chiến lược (sông ngòi và biển, đo đạc thực địa trong lĩnh vực môi trường, thủy văn và hải dương học, đo lường và giám sát các thông số vật lý và hoá học của nước cho các mục đích môi trường; mô hình số ; quan sát vệ tinh và các ứng dụng tích hợp quản lý không gian và lập kế hoạch) của các tổ chức phi chính phủ (NGOs) hoạt động trong lĩnh vực môi trường
• Kỹ thuật viên, chuyên viên trong các ngành công nghiệp về môi trường, đặc biệt là môi trường nước

Lĩnh vực đào tạo: Chuyên gia, cố vấn, giảng viên hoặc nhà nghiên cứu tại các trường Đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước

Đặc biệt, chương trình thạc sĩ quốc tế ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng với bằng đôi Việt – Pháp cùng các trường đại học danh tiếng của Pháp cũng là một sự lựa chọn uy tín cho những sinh viên mong muốn tiếp tục học lên bậc sau đại học. Với lợi thế chương trình đào tạo đạt chuẩn và khả năng tiếng Anh thành thạo, sinh viên tốt nghiệp có tiềm năng trở thành ứng viên của các học bổng toàn phần do các trường đại học hay các tổ chức trao tặng như học bổng Excellence của chính phủ Pháp, học bổng Erasmus Mundus của Liên minh châu Âu,…

Khám phá ngành Khoa học Môi trường Ứng dụng qua hình ảnh: