Chế phẩm Bt là gì? Tác hại của thuốc trừ sâu Bt như thế nào?

Chế phẩm Bt (Bacillus thuringiensis) là một trong những loại chế phẩm quan trọng trong ngành nông nghiệp, nhất là trong việc diệt trừ sâu bọ, các sinh vật có hại cho cây trồng. Vậy chế phẩm Bt là gì, nó có những đặc điểm như thế nào và việc sử dụng chế phẩm trừ sâu này có tác hại gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về chế phẩm Bt thông qua bài viết dưới đây nhé.

Chế phẩm Bt là chế phẩm gì?

Chế phẩm Bt là một loại chế phẩm nông nghiệp được sản xuất từ Bacillus thuringiensis. Bacillus thuringiensis (Bt) là một loại vi khuẩn sống trong đất. Cơ thể chúng có khả năng tạo ra một cách tự nhiên các độc tố có thể diệt trừ một vài loài côn trùng khác nhau.

Độc tố do Bacillus thuringiensis (Bt) tạo ra đã được sử dụng như một chất phun thuốc trừ sâu từ những năm 1920 và được sử dụng phổ biến trong canh tác hữu cơ. Bt cũng là nguồn gen được sử dụng để biến đổi gen một số loại cây lương thực, giúp chúng tự sản sinh độc tố nhằm ngăn chặn các loài côn trùng gây hại.

Phương thức hoạt động của chế phẩm thuốc trừ sâu Bt

Các chế phẩm thuốc trừ sâu Bt có phương thức hoạt động riêng biệt khác hoàn toàn so với những loại thuốc trừ sâu công nghiệp thông thường. Vậy cách thức hoạt động của chế phẩm Bt là gì?

Chế phẩm Bt là một chất độc dạ dày. Sau khi xâm nhập vào đường tiêu hóa của côn trùng, các tinh thể parasporal (thành phần chính là protein) bị dịch ruột kiềm của côn trùng phá hủy thành các đơn vị delta-endotoxin nhỏ hơn, làm ngừng nhu động và liệt ruột giữa, các tế bào biểu mô giữa ruột phân ly. Từ đó bào tử delta-endotoxin nảy mầm trong ruột, xâm nhập vào khoang máu qua thành ruột bị tổn thương. Chúng sẽ nhân lên với số lượng lớn làm cho sâu bệnh chết vì nhiễm trùng huyết. Do đó những con côn trùng chết vì Bt thường có máu màu đen.

Hiện nay, người ta đã biết có hơn 30 giống Bacillus thuringiensis, một số loại sinh ra β-exotoxin trong thời kỳ sinh trưởng logarit của cơ thể sinh dưỡng, có khả năng chịu nhiệt và cũng có vai trò tiêu diệt côn trùng.

Phạm vi ứng dụng của chế phẩm Bt là gì

Chế phẩm Bacillus thuringiensis có phổ diệt côn trùng rộng và có thể kiểm soát hàng trăm loài gây hại, đặc biệt là ấu trùng bọ cánh cứng. Hiện nay, chế phẩm thuốc trừ sâu Bt và các chế phẩm hỗn hợp của nó đã được sử dụng để phòng trừ sâu bệnh trên rau, lúa, ngô, bông, cây ăn quả, cây chè và các vùng rừng.

Chế phẩm Bt được ứng dụng để phòng trừ sâu tơ bắp cải, sâu xanh da trời, sâu cuốn lá lúa, sâu đục bẹ ngô, sâu đục quả bông, sâu đục quả táo tàu, sâu tơ thông, sâu tơ thuốc lá, sâu cuốn lá chè, sâu xanh hại chè và hàng trăm loại sâu hại khác. Nó là loại thuốc trừ sâu vi sinh được sử dụng rộng rãi nhất trong ngành nông nghiệp hiện nay.

Lợi ích trong việc sử dụng chế phẩm Bt

Chế phẩm thuốc trừ sâu Bt được sử dụng phổ biến trong canh tác hữu cơ. Chúng được xem là một trong những loại thuốc trừ sâu có mức độ an toàn nhất định với môi trường và con người. Vậy lợi ích cụ thể khi sử dụng chế phẩm Bt là gì?

Không tiêu diệt côn trùng có ích

Không giống như hầu hết các loại thuốc diệt côn trùng, nhắm vào nhiều loài, bao gồm cả côn trùng gây hại và côn trùng có ích, Bt là chất độc đối với một số loại côn trùng nhất định. Nghiên cứu cho thấy rằng Bt không gây hại cho thiên địch của côn trùng, cũng như không ảnh hưởng đến ong mật và các loài thụ phấn khác quan trọng đối với các hệ thống nông nghiệp. Bt kết hợp tốt với các biện pháp kiểm soát tự nhiên khác và được sử dụng để quản lý dịch hại an toàn cho nền nông nghiệp.

Giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu hoá học

Chế phẩm thuốc trừ sâu Bt được sử dụng để lai tạo ra nhiều giống cây trồng kháng côn trùng gây hại. Việc sử dụng các cây trồng kháng côn trùng Bt có thể làm giảm việc sử dụng thuốc phun diệt côn trùng hóa học, vốn cực kỳ độc hại và tốn kém. Ví dụ, các ứng dụng của thuốc trừ sâu thông thường được khuyến nghị để kiểm soát sâu đục thân ngô ở Châu Âu, đã giảm khoảng một phần ba sau khi ngô Bt được đưa vào sử dụng tại nơi đây.

Ít gây hại cho động vật và con người

Mặc dù có thể gây chết một số loài côn trùng nhất định, độc tố Bt được sử dụng làm thuốc trừ sâu hoặc tiêu thụ với cây lương thực GMO được coi là không độc đối với con người và các động vật có vú khác vì thiếu các enzym tiêu hóa cần thiết để kích hoạt các tinh thể protein Bt. Tuy nhiên, do đặc thù là chất độc nên một số chủng Bt nhất định không được phép sử dụng cho các loại cây phục vụ cho con người.

Những tác hại của chế phẩm thuốc trừ sâu Bt là gì

Chế phẩm thuốc trừ sâu Bt được sử dụng giống như một loại chất sinh học thay thế cho thuốc trừ sâu hoá học, nhằm đảm bảo sự an toàn cho con người và môi trường hơn. Vậy tác hại của thuốc trừ sâu Bt là gì?

• Con người thường sẽ không bị dị ứng hay bệnh tật khi tiếp xúc với Bt. Tuy nhiên theo nghiên cứu, một số sản phẩm thuốc trừ sâu có Bt trong đó đã gây kích ứng mắt và da.
• Các loài động vật khác cũng ít bị ảnh hưởng tiêu cực khi hít hay nuốt phải chế phẩm Bt. Khi con người hay động vật hít phải chế phẩm Bt, Bt sẽ đi đến phổi, máu, bạch huyết và thận, sau đó sẽ giảm dần sau 1 ngày. Khi nuốt phải Bt, chúng sẽ bị đào thải ra khỏi cơ thể sau khoảng 2 ngày.
• Có một số mức độ không chắc chắn về tác động của protein Bt đối với môi trường . Theo EPA, cần có thêm nhiều nghiên cứu để nghiên cứu sự tích tụ protein Bt trong đất, những rủi ro gây ra cho sinh vật không mục tiêu và khả năng dòng gen từ cây trồng Bt sang họ hàng hoang dã.

Những lưu ý cơ bản khi sử dụng chế phẩm Bt là gì

Chế phẩm Bt là chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học nên cách sử dụng cũng khác so với các loại thuốc trừ sâu khác. Vậy những lưu ý khi sử dụng chế phẩm Bt là gì để đạt hiệu quả cao nhất?

• Bào tử của thuốc trừ sâu BT có hoạt tính cao nhất khi nhiệt độ 20 ℃ -25 ℃ và độ ẩm tương đối trên 85% thì hiệu quả ứng dụng là tốt nhất. Nếu sử dụng Bt trong điều kiện môi trường như nhiệt độ dưới 20 ℃ kéo dài hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bão mạnh và các điều kiện môi trường khác thì Bt hoạt động yếu, ứng dụng càng kém hiệu quả, vì vậy hãy tránh những ứng dụng thời tiết bất lợi này.

• Chế phẩm thuốc trừ sâu Bt thường có tác dụng chậm hơn thuốc trừ sâu thông thường, kéo dài trong khoảng 10 ngày. Vì thế khi phun thuốc, nên phun kèm các loại chất có tính kết dính khác.
• Không trộn với thuốc diệt nấm (như carbendazim, thiophanate…) khi sử dụng Bt. Cần rửa lại bình đã phun thuốc trừ nấm, nếu không thuốc diệt nấm sẽ tiêu diệt một số vi khuẩn Bt, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả diệt côn trùng.

Xem thêm :

• Spoil là gì? Giải đáp ý nghĩa của spoil phim – spoil truyện
• Năm 2023 là năm con gì? Người sinh năm 2023 mệnh gì?

Bài viết đã giới thiệu về khái niệm chế phẩm Bt là gì cũng như những đặc điểm chính của chế phẩm thuốc trừ sâu Bt. Đây là một loại thuốc trừ sâu sinh học được nghiên cứu nhằm giảm tác hại của các chất trừ sâu đối với động vật, môi trường và cả sức khoẻ con người. Hy vọng bạn đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích về chế phẩm Bt sau khi đọc xong bài viết này.